شاهو

عکس: ادریس خسروی‌زاده

شاهو بلندترین قله استان کرمانشاه در غرب ایران است. در شمال شرقی شهرستان پاوه‌قرار گرفته‌ است.

کوه شاهو بخشی از رشته‌ کوهای زاگرس بوده و در مرز دو استان کردستان و استان کرمانشاه و نزدیک به رودخانه سیروان قرار دارد.این کوه از سنگهای آهکی تشکیل یافته و کارستی می‌باشد به همین دلیل حفره و غارهای زیادی بر اثر انحلال همین مواد آهکی در آن بوجود آمده است که غار قوری قلعه و کاوات نمونه‌هایی از آنها می‌باشد. این کوه در محدوده شهرستانهای روانسر،جوانرود و پاوه در استان کرمانشاه واقع شده است ونیز در محدوده شهرستانهای مریوان و کامیاران در استان کردستان واقع شده است .بیشترین ارتفاع این کوه در استان کرمانشاه و در حوالی روستای شمشیر از توابع شهرستان پاوه قرار دارد که در حدود3390 متر می‌باشد. نزدیکترین شهر به این کوه شهر پاوه است.

این کوه از مهم‌ترین و معروفترین کوه منطقه هورامان از مناطق کردنشین در غرب ایران است. این کوهستان از طبیعت زیبا و دست نخورده‌ای برخوردار است. شاهو در شرق منطقه‌ هورامان قرار دارد و دارای چکادهای معروفی چون زوالی در نزدیکی شهر پاوه و نور در نزدیکیهای روستای داریان است.

شاهو دارای مراتع و چراگاههای فراوان و نیز تابستانگاه‌های (به کردی: هه‌وارگه‌)‌های متعدد، که با صفاترین و معروترین آنها پیاز دول میشیاو و گاول هستند، می‌باشد. تنوع گیاهی شاهو فوق‌العاده زیاد است؛ دهها نوع گل و گیاه در ارتفاعات مختلف آن رویش دارند که ازمیان انها می‌توان به چنور، بوژانه ، هلاله برم برم، وه‌رکه‌مه‌ر،برزه‌لنگ،از گیاهان خوراکی آویشن کوهی،پیاز،تره‌،کنگر،پیچک،غاز،قارچ،شنگ،پیژوک،هاله‌کوک،که‌دارای غده‌ای مانند سیب زمینی یا شلغم شیرازی بوده،نینورکه‌ شباهت به‌ ریواس داشته‌ و ‌..... اشاره کرد برخی از این گیاهان علوفه‌ای برخی خوراکی برخی معطر و خوشبو و تعدادی سمی و تعدادی نیز دارای خواص درمانی هستند.وپوشش گیاهی آن از لحاظ درختان(شرو،کیکف)و درختچه‌های به‌ نامهای بادام کوهی یا به‌زبان اورامی چغاله‌،ته‌نگه‌ز،گون ازانواع متفاوت منیژه‌ که‌ می‌شود از آن کتیرای با کیفیت عالی برداشت کرد،زالزالک،وبرالوک یا البالوی وحشی که‌در اواسط تابستان میوه‌ ان به‌ رنگهای سیاه‌ وقرمز و زرد و نارنجی بوده‌ ونظر کوهپیمایان خسته‌ را به‌ خود جلب کرده‌ از لحاظ درمانی هسته‌ ان ضد انگل آسکاریس می‌باشد.

شاهو دارای تنوع جانوری قابل توجه‌ای نیز هست، بنا به گفته پیشینیان تا همین اوخر در شاهو پلنگ مشاهده می‌شده‌است. خرس، روباه، شغال، گرگ و خوک خرگوش بز کوهی که‌ بنا به‌ علت شکار بیرویه‌ نزدیک به‌ا نقراض بوده‌،از پرندگان کبک وطیهوکه‌ آن هم از طرف شکارچیان محلی در تمام فصول سال به‌ طرز وحشیانه‌ شکار شده‌ و متاسفانه‌ نزدیک به‌ نابودی است از جمله جانوران موجود در شاهو هستند. در دامنه ارتفاعات شاهو تعداد بسیار زیادی چشمه وجود دارند که تامین کننده آب کشاورزی و همچنین آب آشامیدنی شهرهای پاوه و روانسر و تعدادی روستاهای منطقه هستند. 

منبع: اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳.